Czy witamina C w kosmetykach działa?

Witamina C, czyli kwas askorbinowy jest najlepiej poznanym antyoksydantem. Przypisuje się mu ochronę organizmu przed stresem oksydacyjnym, chorobami naczyniowymi, a także zwalczanie wolnych rodników, które mogą prowadzić do nowotworów. Jeśli chodzi o właściwości fizykochemiczne, jest to bezwonna, krystaliczna, biała substancja. Dobrze rozpuszcza się w wodzie, ale trudno w etanolu. W środowisku bezwodnym jest stabilna, natomiast w roztworach wodnych łatwo ulega rozkładowi pod wpływem wysokiej temperatury, światła, tlenu, oksydaz, jonów metali.

Kwas aksorbinowy jest ważny dla organizmu.

Witamina C bierze udział w wielu przemianach biologicznych i jest ważna dla naszego organizmu. Przykładem jest udział kwasu askorbinowego w hydroksylacji proliny i lizyny podczas produkcji kolagenu. Jest niezbędny do prawidłowego wchłaniania żelaza i neutralizacji nitrozoamin.
Jest rozpuszczalny w wodzie, dlatego organizm łatwo go przyswaja, a ewentualny nadmiar wydalany jest z moczem. Wchłanianie następuje w dwunastnicy i jelicie cienkim, a wydajność tego procesu zależy od stanu organizmu. Podczas choroby, ciąży, gorączki, cukrzycy zapotrzebowanie na witaminę wzrasta kilkukronie. Zbilansowana dieta, zawierająca owoce i warzywa dostarcza zdrowemu człowiekowi dziennej dawki kwasu askorbinowego. W przypadku niedoborów, które mogą wynikać z niewłaściwej diety lub słabego wchłaniania z jelita cienkiego, należy się suplementować po wcześniejszej konsultacji z lekarzem.

Zastosowanie kwasu askorbinowego w kosmetykach.

Jestem biotechnologiem i mam świadomość o niestabilności substancji. Wystarczy promień słońca i aktywna forma związku przechodzi w pochodną. Zanim przekonałam się do kuracji witaminą C, przestudiowałam wiele badań. I szczerze mówiąc nadal nie jestem pewna co do przenikalności tego związku, ale patrząc na dowody w postaci licznych publikacji, witamina C ma potencjał.

Kwas askorbinowy (witamina C) jest szeroko stosowany w różnych formulacjach jako składnik przeciwstarzeniowy, depigmentacyjny i przeciwutleniający. W roztworach i kremach kwas askorbinowy także jest wrażliwy na powietrze, światło oraz inne związki chemiczne, więc może ulegać degradacji oksydacyjnej do kwasu dehydroaskorbinowego i dalszych produktów nieaktywnych. Zbadano jednak szereg rozwiązań związanych ze stabilizacją witaminy, takich jak stosowanie przeciwutleniaczy, stabilizatorów, synergetyków, innych witamin oraz mikrokapsułkowanie.

W wielu ampułkach i kremach znajdziecie szereg pochodnych, takich jak askorbinian sodu i palmitynian askorbylu, które stosuje się jako przeciwutleniacze w kosmetykach i preparatach farmaceutycznych. Brakuje im jednak aktywności biologicznej podobnej do czystej formy witaminy C, ponieważ po przedostaniu się w głąb skóry muszą ulec konwersji do kwasu askorbinowego. Zarówno proces penetracji jak i samej przemiany nie jest ostatecznie potwierdzony. Badania przeprowadzone na świńskiej skórze w komorze dowiodły, że palmitynian askorbylu jest stabilny, jednak nie penetruje skóry. Jego konwersja do kwasu askorbinowego jest nieefektywna.

Jaka formulacja kosmetyku będzie zawierać stabilną witaminę C?

– Naukowcy odkryli, że niskie pH jest konieczne, aby zachować właściwości fizyczne, chemiczne i terapeutyczne kwasu askorbinowego

– Ochronne działanie witaminy E  na witaminę C zbadano przy użyciu promieniowania UV. Wyniki były zaskakująco dobre, a takie kombinacje obu witamin dają dobre efekty w kremach rozjaśniających plamy na twarzy i przeciwzmarszczkowych. Dodatkowo witamina E zapobiega utlenianiu witaminy C, przedłużając jej aktywność i stabilność.

– Niestabilność witaminy C w różnych preparatach zmusza technologów do stosowania stabilizatorów lub konserwantów, takich jak kwas cytrynowy, kwas borowy lub kwas winowy. Wyniki badań wskazały na znaczny spadek szybkości degradacji kwasu askorbinowego przez te stabilizatory zarówno w świetle, jak i ciemności, a najlepszy okazał się kwas cytrynowy.

– Stabilizację witaminy C osiąga się także poprzez zastosowanie innych przeciwutleniaczy, takich jak DL-metionina, mannitol, sorbitol, sacharoza, dekstroza, tiosiarczan sodu, sole halogenkowe, tripletowe wygaszacze, środki kompleksujące metale i różne środki zwiększające lepkość

– Obecność kwasu metafosforowego zwiększa stabilność witaminy C i działa na układ lepiej niż kwas cytrynowy.

– Wodny roztwór kwasu askorbinowego ulega szybkiemu utlenianiu, ale jego stabilność wzrasta w środowisku kwaśnym i lekko zasadowym po dodaniu acetonitrylu. Zaobserwowano, że związek ten zmniejsza czterokrotnie szybkość degradacji witaminy C przy stężeniu 0,2%, natomiast przy stężeniu 2,0% szybkość reakcji osiąga najniższą wartość.

– Mikrokapsułkowanie z użyciem gumy arabskiej lub żelatyny i emulgowanie to szeroko stosowane techniki stabilizacji kwasu askorbinowego w preparatach.

Czy warto kupować produkty kosmetyczne z kwasem akskorbinowym?

Wszystko zależy od formuły kometyku, czyli od wiedzy i doświadczenia technologa.  Badania potwierdziły, że kwas askorbinowy musi być w środowisku kwaśny pH 3,5, aby dostać się głębiej. W tym samym eksperymencie stwierdzono, ze maskymalne wchłanianie przezskórne wyniosło 20%.   Mikrodermabrazja i sonoforeza znacznie poprawiają penetrację witaminy. Obecnie kwas askorbinowy w kosmetykach powinien być stabilny, a technologie produkcyjne opierają się na dowodach naukowych. Często spotyka się witaminę C w proszku do zmieszania z aktywatorem i taka forma wydaje się być bardziej stabilna. Jednak produkt produktowi nie równy i nawet drogie kremy mogą zawierać pochodne kwasu, które albo słabo penetrują, albo nie ulegają konwersji. Ważne jest więc, aby przed zakupem przeanalizować etykietę i nie dać się oszukać. Jak już wiecie jest wiele pochodnych witaminy C, które są bardziej stabilne, jednak zbyt mało zbadane. W takim przypadku ja, jako biotechnolog rekomenduję aby szukać produktów z Ascorbic Acid w INCI.

Bezpieczeństwo

Kwas askorbinowy został umieszczony przez FDA na liście substancji bezpiecznych do stosowania w żywności GRAS. Dodatkowo związek ten został oceniony przez Panel Eksprtów CIR i otrzymał status substancji bezpiecznej do stosowania w produktach kosmetycznych. W badaniach bowiem nie wykazano genotoksyczności ani rakotwórczości. Kwas askorbinowy ma potencjał lekko drażniący w większych stężeniach, zwłaszcza przy niskim pH.